Verslag Januari 2025

donderdag 09 januari 2025

Januari is voor ons altijd het moment voor een Islay proeverij. De kou van buiten wordt dan vaak verdreven door de illusie van houtvuur, een beetje medicinaal, zoet, gerookte visjes, teer en warme smaken. Een proeverij met alle plaatsen bezet en een mooie line-up stond garant voor veel gediscussieer, gezelligheid én opmerkelijke reacties. 

We startten de avond met een licht geturfde blended malt van Deerstalker. Deze starter was een gemiddelde en erg zoete whisky, die doet wat hij moet doen, namelijk de mond in gereedheid brengen om de rest van de proeverij goed te kunnen proeven en alvast een beetje in de sfeer te brengen van de whisky's en hun verhalen van deze avond.

We eindigden met een Kilchoman Sanaig Cask Strength uit 2024. We hadden de Sanaig al een keer in 2019 geproefd, alleen was het toen de 46% versie. Het commentaar over deze whisky stond ons nog voor ogen, namelijk een allemansvriend en een slobber, die wel iets sterker in alcohol had gemogen. Het leek erop dat men bij Kilchoman goed naar ons hadden geluisterd, of hadden we ons dat verbeeld? Het bleek een verschrikkelijk mooi toetje, lang rokerig, donker fruit, gerookt spek én chocolade. Een mooie afsluiting van een mooie volle Islay-proeverij met een, voor ons, verassende winnaar.

Winnaar

Thalassa 2018, (Ardbeg tsp), King Cask, 5yo

thalassa 2018 king cask 5yo
Score23,0%
RegioIslay
Leeftijd5 jaar
DistillerArdbeg Distillery
BottlingKing Cask
Vatbourbon/ 1st fill oloroso quarter cask
Alcoholpercentage51%
Fles nummer82 van 170
Non-chillfilterednee

Onze notities:

King Cask is een onafhankelijke Nederlandse bottelaar van kwalitatieve dranken met een goed verhaal, gestationeerd op Terschelling. King Cask bestaat uit drie vrienden met een gedeelde passie voor mooie sterke dranken en de zee. Een gedeelde, uit de hand gelopen hobby.  Ze zijn op zee opgegroeid, ze werken op zee, wonen op plaatsen waar ze omringd zijn door de zee of besteden hun vrije tijd rond de zee. Er moet wel zout water door hun aderen stromen.

Er is altijd een onlosmakelijke verbinding geweest tussen zeevarenden, de zee en sterke drank. Dit heeft King Cask geïnspireerd om hun eerste botteling, aan boord van een zeegaand schip, door een oude techniek te laten rijpen: “dynamic aging”. Een uniek rijpingsproces dat de geur en de smaak van de zee misschien wat dichter in de buurt brengt. Men streeft bij KingCask naar een rauw en eerlijk product met een duidelijke herkomst. Geen chill filtration, geen kleur toevoegingen maar unieke single cask bottelingen, sterke drank zoals deze bedoeld is.

Deze Thalassa whisky is een Ardbeg, maar zoals zo vaak in de whisky industrie wil de distiller ook hier zijn naam niet zien op een onafhankelijke botteling. Dan moet er iets verzonnen worden. Dit 5 -jarige “kleine beest” uit het zuiden van Islay is eigenlijk een “teaspooned whisky”. Hij werd gemengd met één theelepel van een andere malt whisky. Dit geturfde beestje werd, vanuit het bourbon vat, ge “re-racked” in een 1st fill Oloroso Quarter Cask in Oktober 2023 op Terschelling. Het vat werd geladen op Tall Ship Thalassa en begon aan zijn grote reis op zee.

Die reis startte vanuit de haven van Harlingen in Nederland en leidde vandaar langs de kusten van Tenerife en Cabo Verde. Vervolgens stak men over naar de Caribische eilanden en Panama, om daarna weer terug te keren naar de kusten van Europa. De schommelende beweging van de oceaan, in combinatie met blootstelling aan diverse klimaten, zorgde ervoor dat de whisky een verbazingwekkende interactie onderging met het Oloroso vat. Er wordt verwezen naar dit proces als dynamische veroudering, waarbij de vloeistof en het hout een perfecte symbiose aangaan. De continue beweging zorgt ervoor dat de whisky elke hoek van het vat raakt. Het hete en vochtige klimaat van het Caribisch gebied vergemakkelijkt de integratie van tannines en andere chemische verbindingen uit het hout in de whisky.

Bovendien is de “angelshare” opmerkelijk hoger en meer uitgesproken in de tropen. Zoals bekend verwijst “angelshare” naar het verlies van alcohol door verdamping, die kan variëren van 6% tot 10% per jaar in tropische klimaten. Met deze reis verdampte ongeveer 19 van de 133,5 liter. De alcohol was 61% en verloor slechts 1%. Men heeft lokaal weer water toegevoegd uit de duinen van Terschelling om de ABV te reduceren naar 51% en de whisky verder in balans te brengen.

Notes:
De sherry invloeden zijn heftig. Heel heftig. Het is echt een muffige/leerachtige sherrybom. Dit betekent wel dat het Ardbeg karakter flink naar de achtergrond wordt geduwd. Of dat erg is….?

Neus: noten, veel sherry, muf leer, nat touw, kaneel broodjes, anijs, aangebakken boter, vanille tabak, sigarenkistjes, zee geuren, oesters 
Smaak: rook, oud leer, sherry, muffe zolder, ziltig, vanille, custard cake, warme noten, donker fruit 

Tijdens de proeverij:

Het echte Ardbeg profiel is hier totaal verdwenen! Maar het is wel een erg lekkere whisky geworden. De peat is trouwens zoek, en sommige deelnemers hadden meer verwacht.

Bijzonder. Heeft echt zijn jeugd verloren, ondanks dat hij slechts 5 jaar oud is. Een mooi verhaal voor een sympathieke whisky. De aanwezige marinemensen voelden zich thuis bij het verhaal zowel als de whisky.

Bij iemand gaf de eerste neus toiletreiniger, maar dat was gauw weer weg. Een andere deelnemer vond de glazen te klein en wilde wel op het vat passen aan boord van het schip, want dan kon hij vooral het angelshare opsnuiven. Voor ons een zéér verassende eerste plaats in deze proeverij! Een topper dus. 

2e plaats

Ganymed IV, (Bunnahabhain), Scotch Universe, 10yo

ganymed iv scotch universe 10yo
Score21,5%
RegioIslay
Leeftijd10 jaar
DistillerBunnahabhain Distillery
BottlingScotch Universe
Vatruby port barrique
Alcoholpercentage56,5%
Non-chillfilteredja

Onze notities:

Scotch Universe is een onafhankelijke whisky bottelaar uit Duitsland. Het merk was tot voor kort niet te verkrijgen in Nederland, maar sinds een jaar of 4 heeft een enthousiaste Nederlandse slijter er voor gezorgd dat ook Nederland (met ongeveer 10 slijterijen verspreid over het land) hiervan kan gaan genieten.
Sommige slijters zijn echter alweer gestopt met Scotch Universe. Er was namelijk geen importeur meer te vinden om deze toch best mooie whisky's op de Nederlandse markt te brengen. Mogelijk gaan de Whiskydudes deze taak op zich nemen. De whisky's van Scotch Universe zijn allemaal single cask bottelingen, waarvan er regelmatig nieuwe expressies verschijnen.

Het thema van deze lijn is "het universum". Om erachter te komen wat voor soort whisky er in deze fles zit, moet je de code op de fles ontcijferen. Dit klinkt moeilijker dan het is, want meestal zit er aan de nek van de fles een kaartje met aanwijzingen hoe je het moet decoderen. Handig hierbij is toegang tot het internet, want het jaartal geeft het jaar van de stichting van de distillery aan. Dit is zo gedaan omdat op een onafhankelijke botteling niet altijd de naam van de distiller mag staan (Vaak 'Secret Speyside' of 'Unknown Highland').

Mocht je er echt niet uitkomen dan weet de slijter wel wat er inzit. Deze Ganymed IV is dus een Bunnahabhain. Bunnahabhain, betekenis "Monding van de rivier", is gelegen in een prachtige omgeving met uitzicht op het eiland Jura. In tegenstelling tot zijn buren op het eiland, is Bunnahabhain whisky een light peated malt (minder dan 2ppm).

Net zoals alle andere distilleerderijen op Islay betrekt ook Bunnahabhain de mout van de Port Ellen mouterij. Het grote verschil met de andere distilleerderijen op Islay is, dat men bij Bunnahabhain de mout niet droogt met turf maar met warme lucht. Zodoende heeft deze Islay malt geen rook- of turfsmaak.
Het water om de malt te maken komt uit een waterbron bij Margadale Hill. Het water uit deze bron wordt van grote diepte naar boven gepompt en via een pijpleiding naar de distilleerderij geleid. Dit om te voorkomen dat het water met turf in aanraking komt.

De distilleerderij heeft de grootste pot stills op het eiland en de productie wordt meestal gebruikt voor het blenden. De officiële bottelingen zijn vaak een zacht subtiele Islay malt vaak zonder een spoortje turf of jodium in te bekennen. Deze stijl van Bunna's worden erg gewaardeerd en zijn erg gewild.

Neus: donker, zoetig fruit, dadels, zoete kruiden, (bloed)sinaasappel)
Smaak: de alcohol spreekt, echter niet onaangenaam. Een romige mondvullende smaak vol fruitige zoetheid van donkere bessen, zwarte kersen en dadels en ook nog een beetje hout.
Afdronk: lang en heerlijk droog, met chocola omhulde marsepein

Tijdens de proeverij:

Niets meer mee doen, doe maar een doos.

Vol rond zoetje, citrus, vanille, vettig, blijft lang hangen met een prikkeling in de mond en pepermunt in de afdronk. Maar ook een smaakbom met een bite die snel afvlakt (mogelijk alcohol probleem?) met chocola op het eind.

Verder lekker fruitig zoet als een whiskylikeur op sinterklaasavond. De smaak zit vooral voor in de mond, met hints van Manneke Pis drop en een snoepketting. Het is voor sommige deelnemers het 2e kadootje van de avond. Dus niet voor niets op de 2e plek in deze proeverij.

3e plaats

Caol Ila 2016, WD O'Connell, 8yo, Feis Isle 2024

caol ila 2016 wd oconnell 8yo
Score21,3%
RegioIslay
Leeftijd8 jaar
DistillerCaol Ila Distillery
BottlingW.D. O’Connell Whiskey Merchants
Vat1st fill bourbon/PX sherry barrique
Alcoholpercentage53,9%
Vat nummer303508
Non-chillfilterednee

Onze notities:

Beschermd in the Sound of Islay, dicht bij Port Askaig - de belangrijkste haven van het eiland - ligt Caol Ila, de meest moderne distilleerderij op Islay. Caol Ila is de meest gebruikte en gewilde Islay malt voor blenders. Het is een belangrijke component voor vele blends zoals Johnnie Walker. Caol Ila is verreweg de grootste distilleerderij op Islay. Ze hebben een capaciteit van 6,5 miljoen liter pure alcohol per jaar. In de jaren tachtig van de vorige eeuw zijn ze begonnen met de unpeated Caol Ila (Caol Ila Highland). Deze werd vooral gebruikt in de blend whisky's, maar sinds 2008 is men begonnen met het bottelen van deze Highland als 8 jarige single malt.

Deze Caol Ila is gebotteld door een Ierse Whiskey Merchant uit County Waterford voor het jaarlijks whisky feest op Islay:  de Feis Isle 2024. Dit is eigenlijk wel een beetje bijzonder, daar de meeste Ierse onafhankelijke bottelaars een integraal onderdeel zijn in het vertellen van het Ierse Whiskey verhaal en dus juist alleen Ierse whiskey’s bottelen. Deze bottelaar heeft daarentegen een Caladonian Series met op dit moment 2 bottelingen: een 10-jarige Lochindaal (uitverkocht) en deze 8 jarige Caol Ila.

Deze 8-jarige single malt is de tweede in de Caledonian Serie Scotch-whiskys. Na 7 jaar in een first-fill bourbon vat, lag hij nog iets langer dan een jaar op PX Barrique, waardoor een extra laag werd gecreëerd in het klassieke profiel dat je wil zien in een Islay Scotch-whisky. Deze Caol Ila is gebotteld om het eerste bezoek aan het jaarlijkse Fèis Isle Festival te vieren. Het was een enorme hit op het festival in 2024 en ze hopen dat je ervan zult genieten!

We hebben op het moment van dit schrijven nog geen smaakkenmerken kunnen vinden, dus die zullen we tijdens de proeverij moeten opdoen.

Tijdens de proeverij:

Bij een typische Islay whisky denk je aan turf, medicinaal, ziltigheid, creosoot, teer en een klein beetje zoet. Deze whisky had een vlakke start met veel alcohol, de peated neus is beter dan dat hij smaakt, want dat is nogal erg zoet. Hij heeft daardoor een meer Iers karakter dan Schots en lijkt niet op een typische Caol Ila. Maar het erbij geserveerde zalmhapje doet de whisky goed en maakt hem lekkerder.

Turf in de neus, maar ook vanille en noot. De smaak: citrus, honing en heel zoet, eigenlijk tè zoet. Jammer van de PX en daardoor een beetje teleurstellend voor proevers. Hoewel bij sommige deelnemers viel hij duidelijk in de smaak met lekkere turf, hoewel het wel een beetje meer mocht zijn, en zowel zoet als zilt. Ondanks de tegenstellingen toch een 3e plek na een heftige strijd met de GanymedIV (Bunnahabhain).

4e plaats

Ardnahoe Inaugural Release, 5yo

ardnahoe inaugural release 5yo
Score17,2%
RegioIslay
Leeftijd5 jaar
DistillerArdnahoe (fabrieks-bottling)
Vatbourbon and oloroso casks
Alcoholpercentage50%
Non-chillfilterednee

Onze notities:

Ardnahoe is de negende distilleerderij op Islay. Het ligt iets ten noorden van Port Askaig, tussen de Sound of Islay en Loch Ardnahoe (de waterbron). De naam komt uit het Gaelic en betekent “hoogte van de kuil”. Independent bottler Hunter Laing is de eigenaar. De plannen voor de distilleerderij werden in september 2016 goedgekeurd. De bouw begon kort daarna en werd eind 2018 voltooid. De eerste spirit vloeide op 14 oktober 2018 uit de ketels.

De distilleerderij valt op doordat hij als enige op Islay worm tub condensers heeft en ook de langste lyne arms van heel Schotland. Ardnahoe heeft vier washbacks van Oregon pine met een inhoud van 25.000 liter. De wash still heeft een inhoud van 12.500 liter, de spirit still is 9.500 liter groot. De mout komt van Port Ellen Maltings en wordt geturfd tot 40 ppm. Fermentatie duurt zestig tot zeventig uur. De distilleerderij heeft een capaciteit van ongeveer 900.000 liter pure alcohol per jaar.

Deze Inaugural Release is een zeer sterke start voor deze nieuwe distilleerderij. Het presenteren van een slechts 5 jaar oude whisky met een ABV van 50% is een bewijs van vakmanschap. We kijken uit naar de opvolgers!

Neus: kampvuurrook, zoet-suikerachtige, zilte-maritieme kusttonen, Italiaanse pizzakruiden, walnootolie, met een vleugje citrus op de achtergrond 
Smaak: zeer mineraal en zoet in het begin, sterke tonen van kampvuurrook, daarna komen hier lichte en vrij heldere sherrytonen naar voren, zeer olieachtig, nootachtig, kruiden, eikenhout 
Afdronk:  middellang, zoete, asachtige rook, opnieuw mineraalzoute tonen, nootachtig-zure hints, eikenhout

Tijdens de proeverij:

Niet slecht voor zo'n jong ding. Mooie en lekkere turf, die lang blijft hangen. In de neus hooi met een flinke snuif 4-seizoenen peper. Een subtiele smaak! Als je zo mag debuteren, dan staat je een mooie carrière te wachten. Echter niet iedereen zat op één lijn. Iemand vond het begin hoopvol (een beetje cognac-achtig), maar het einde teleurstellend.

Over het algemeen was men toch blij verrast en vond men hem gewoon lekker. Het gaf het gevoel van een appelgebakje met zelfgemaakt vanille ijs, wat de volgende verzuchting ontlokte: die zoete afdronk kost je een extra tandenpoetsbeurt, want het zoete blijft lang aan je tanden hangen. 

Maar ook emotionele uitroepen als: ondanks de jeugd krijg ik tranen in mijn ogen. Niet slecht voor een eerste expressie van een distilleerderij die naar de 4e plek in deze proeverij leidde.

5e plaats

Ardbeg Spectacular, NAS, Feis Isle 2024

adbeg spectacular nas
Score12,3%
RegioIslay
LeeftijdNAS jaar
DistillerArdbeg Distillery (fabrieks-bottling)
Vatport and bourbon casks
Alcoholpercentage46%
Non-chillfilterednee

Onze notities:

De Ardbeg-distilleerderij (Schots-Gaelisch: Taigh-staile na h-Àirde Bige) is een Schotse whiskydistilleerderij in het plaatsje Ardbeg aan de zuidkust van het eiland Islay in de eilandengroep Binnen-Hebriden. De distilleerderij is eigendom van Louis Vuitton Moët Hennessy en produceert zwaar geturfde Islay-whisky's.
Een onderscheidend kenmerk van Ardbeg Distillery is de sterke turfinvloed, wat resulteert in whisky’s met een intense rokerigheid en maritieme karakter.

De distilleerderij maakt gebruik van traditioneel handgemaakte koperen pot stills en lokale turf uit de omliggende turfvelden, die de whisky’s hun kenmerkende aroma’s van rook, zeezout, en teer geven, gecombineerd met hints van citrus en vanille. Ardbeg whisky's rijpen voornamelijk in ex-bourbonvaten, wat zorgt voor een diepe en complexe smaak. De distilleerderij gebruikt gemoute gerst afkomstig van de moutvloeren van Port Ellen.

Er zijn van deze distilleerderij flink wat standaard bottelingen, waarvan de Ardbeg 10, samen met de Uigeadail, de Corryvrecken, de An Oa én de 5-jarige “Wee Beastie”, de meest herkenbare en betaalbare zijn. Hun jaarlijkse 'gelimiteerde' bottelingen voor de Feis Ile stijgen qua prijs boven het redelijke uit, maar lopen als een gek en zijn meestal kort na verschijnen al uitverkocht.

Voor Ardbeg Day 2024 presenteert Ardbeg Distillery de nieuwe limited release Ardbeg Spectacular met, volgens Ardbeg, een adembenemend spektakel van smaken. Voor het eerst in de geschiedenis van de distilleerderij heeft deze malt gerijpt in portvaten en vervolgens in klassieke bourbonvaten. Het resultaat is een buitengewoon rokerige, evenwichtige Ardbeg whisky die allerlei genuanceerde aroma's naar boven brengt. De ontmoeting tussen duivelse zoetheid en rokerige turf, een waar spektakel, volgens de distilleerderij. 

De notes zijn van Master Distiller Bill Lumsden:

Neus: vreemd geparfumeerd en aromatisch, geurige lavendel en wierookkaarsen. Dan tonen van leer en was met vervolgens een rijke amandelachtige geur. Een scheutje water onthult zachte slierten van houtrook en vochtig turfmos. Hints van menthol met antiek leer.
Smaak: een vet mondgevoel introduceert een sprankelende reeks zoute, zoete en hartige smaken. Turfrook, eucalyptusolie, mint-chocolade en toffee vermengen zich met gerookte pecannoten, creosoot en teer. Subtiele zoete crumble en fudge loeren op de achtergrond. 
Afdronk: lang en aanhoudend met gezouten karamel en verfrissende menthol, maakt het spektakel van smaak af. Dit is een helter skelter van smaken! Dit is een freaky whisky, totaal vreemd en absoluut spectaculair. 

Tijdens de proeverij:

Beter dan de eerste 2 van de proeverij, maar als je dat spectaculair wilt noemen?

Waar de één het als thuiskomen voelde, vond de ander het een whisky die nog niet uit de luiers was. Zoet, citrus, vanille, een beetje peat, ziltig, aardig, maar er zijn betere. Eigenlijk een Ardbeg op de step en nog niet toe aan de fiets. Goed, er zit wel progressie in de proeverij, maar we hebben toch liever een ‘normale’ Ardbeg. Een 5e plek was zijn deel.

6e plaats

Lagavulin Distillers Edition

lagavulin distillers edition nas
Score4,7%
RegioIslay
LeeftijdNAS jaar
DistillerLagavulin Distillery (fabrieks-bottling)
VatDouble matured PX sherry casks
Alcoholpercentage43%
Non-chillfilterednee

Onze notities:

De distilleerderij van Lagavulin is gelegen aan de zuidkust van het eiland Islay aan de Lagavulin Bay. De naam Lagavulin komt uit het Gaelic en betekent "Het ondiepe dal waar de molen staat". De distilleerderij is opgericht in 1816. Sinds 2000 wordt het continue productieproces met de computer gestuurd. Er zijn twee wash en twee spirit stills, die de vorm van een peer hebben en op stoom gestookt worden. De tien washbacks zijn van larikshout. De new spirit rijpt uitsluitend op bourbon vaten.

Voor de bereiding van de malt gebruikt men water uit een meertje Loch Sholum geheten. Het regenwater uit de bergen stroomt over de turf- en heidegronden in het meertje en wordt via een pijpleiding naar de distilleerderij gevoerd. De productie van de Lagavulin malt stijgt elk jaar nog en wat niet als single malt verkocht wordt gebruikt men voor de blend van de White Horse whisky.

De 16 jarige Lagavulin was vanaf het begin een van de 6 Classical Malts van Diageo. Iedere malt whisky proever heeft zeker een van de 6 ooit geproefd, waarbij de Lagavulin toch wel de meest aparte smaak had met zijn teer, creosoot en gerookte paling (de vissershaven van Volendam). Rond 1999 is men begonnen met de Distillers Editions en had een leeftijd, na 2021 werd het een NAS whisky. Deze is uit 2022 en is double matured op PX vaten.

Kleur: amber. 
Neus: krachtig, complex, zilt en met zoete sherry. 
Smaak: zoete aroma's met turf en zeezout en een lange warme rokerige afdronk.

 

Tijdens de proeverij:

Verrassend lekker voor een starter en beter dan de starter. Dat was het dan wel zo'n beetje.

Eigenlijk was deze whisky de naam Lagavulin niet waard. Hij krijgt geen voldoende, deze snel weg peat whisky. Een beetje venkel, drop en veenachtig geeft een stroeve tong, verder een zachte ‘light’ Lagavullin met een lichte medicinale toets en een dropsmaak. Iemand vond hem krampachtig gecomponeerd met een bittertje, welke in de mond veranderde in een schep compost. Dè teleurstelling van de avond, die zich zelf terug vond op de 6e plek in deze proeverij.

ALLE JOURNAALS...