Verslag Mei 2024

Spheric Spirits begon als een microdistilleerderij en werkte samen met andere distilleerderijen om single cask whiskyrecepten te maken en experimentele eenmalige batches te produceren. Allemaal met een sterke focus op fermentatie (microbiologie) en old school Scotch Whisky. Samen met gelijkgestemde distilleerders over de hele wereld passen ze hun kennis toe om de kunst van het distilleren te innoveren. En ze creëren daarmee evenwichtige, fruitige en complexe sterke dranken. 

Dankzij hun netwerk en kennis kunnen ze de meest exclusieve en zeldzame Schotse whisky's bottelen die hun missie verduidelijken; complexe fermentatie op basis van een ‘new make’ - het eerste distillaat dat uit de ketel komt - die vervolgens lange tijd in vaten heeft doorgebracht. Door het gebruik van refill vaten kunnen ze een natuurlijke reductie van het alcoholgehalte en concentratie van de smaak bereiken, zonder dat de invloed van het vat overheerst.

Over deze whisky had de bottelaar de volgende opmerkingen:

"We hadden het geluk dit vat te kunnen kopen bij de Ben Nevis-distilleerderij, waar dit vat heeft gerijpt in de koude en vochtige pakhuizen onderaan de grote berg aan de westkust van de Highlands. Blijkbaar is het oude blending stock en bevat het Ben Nevis-mout. Misschien is het de Dew of Ben Nevis-erfgoed? Dit vat was het perfecte vat om deze geweldige vloeistof te laten rijpen maar we denken dat de tijd nu rijp was om de whisky te bottelen.”

Notes van Thijs (Words of Whisky): 
Neus: In eerste instantie zacht, gestoofd fruit, maar het heeft wat tijd en opwarming nodig. Enigszins verlegen zullen we maar zeggen. Maar zodra het opent, ruik je bijenwas; bijna boterachtig. Dan tonen van mango, papaya en druivenfruit, maar ook wat zachte stoffige geuren met een licht plantaardig randje. 
Smaak: De tropische elementen komen hier nog een keer terug, maar worden vergezeld door zachte tannines en zachte kruiden als kruidnagel, nootmuskaat en zwarte peper, typisch voor eiken vaten. Er komt ook nog wat suikerstroop, melkchocolade en kaneel naar voren. 
Afdronk: Een zachte grassigheid, vergezeld van drogende tannines en zachte citrus.

Dé topper van de avond, men had woorden te kort. Wat is dit lekker! Slechts 1 minpuntje: erg prijzig. Maar ach wat doet het er toe, je krijgt hier dorst van en hij is zo mooi in balans. Eindelijk een whisky die echt de tong streelt.

Mooi fruitig, abrikoos en old school, kwetsbaar én subtiel. Een meesterwerk in een glas, dé whisky voor een perfectionist en toch erg toegankelijk. Lekker warm en lekker genieten. De afdronk was bij de een te kort en bij de ander lekker lang en vol met hout. Na 5 minuten proefde men hem nog.

Voor de kenners: "relive the WhiskyPlaza". Geen wonder dat deze whisky de eerste plaats in de proeverij zou gaan bezetten.

Ailsa Bay is de nieuwste distilleerderij van William Grant & Sons. Het is gelegen naast de Girvan grain distillery, vlakbij de plek waar tot 1975 de single malt van Ladyburn werd gestookt. De productie startte in 2007, nadat de bouw in slechts negen maanden was voltooid. De totale capaciteit bedraagt 5 miljoen liter pure alcohol per jaar. 

De bouw van Ailsa Bay was noodzakelijk geworden door de almaar stijgende vraag naar Grant’s blended whisky. De benodigde spirit kon niet in voldoende mate worden geleverd door Grant’s andere distilleerderijen, zoals Balvenie, Glenfiddich en Kininvie. Door de grote capaciteit van Ailsa Bay én het ruimtegebrek op het terrein van de Balvenie distilleerderij is in 2010 de Kininvie distilleerderij gesloten. Het is nog niet bekend of er van Ailsa Bay ooit officiële single malt bottelingen zullen verschijnen.

Deze whisky, gedistilleerd in juli 2012, heeft zijn hele leven gedrenkt in weldadig sherryhout. Een fantastische drank geboren aan de kust van Ayrshire, die in de indy whiskywereld vaak wordt aangeduid als ‘Dalrymple’. Dit is een titel die door de distilleerderij aan de spirit is gegeven, ontleend aan het plaatselijke dorp van de distilleerderij. 

Een groot deel van wat Uncharted Whisky doet, is het zoeken en kopen van veel verschillende vaten. Ze bottelen alleen vaten die uitzonderlijk zijn - dus wat doen ze met een whisky die misschien niet op het beste hout is gerijpt? Die moeten ze opnieuw tot leven brengen ofwel re-racken. 

Dit betekent dat de whisky uit het vermoeide vat waarin het zich bevindt moet worden gepompt en dat er een gloednieuw vat moet worden aangeschaft met veel funky frisse smaak om de spirit te ontvangen... En dan achterover leunen en wachten. Dat is de ‘bread and butter’ van Uncharted Whisky. Kortom, iets opmerkelijks creëren van iets onopvallends. Maar af en toe vinden een knaller van een vat dat perfect is zoals het is. Er zijn dan geen verdere aanpassingen nodig. Ze krijgen het vat, ze zijn er enthousiast over, ze bottelen het. “Come As You Are”. Dat is wat er hier gebeurde met deze Dalrymple. 

Dit is een glas butterscotch en plakkerige toffeepudding verdronken in smeltend vanille-ijs, geserveerd op vatsterkte met een geweldige natuurlijke kleur zo donker als thee.

Neus: Espresso, cacao-poeder, schoensmeer, kaarsvet, vlezig, gistextract, gekookte groenten (aardappel, spruitjes), aards, pruimensap. 
Smaak: Licht drogend, vlezig, balsamico, pure chocolade, vijgen, gebrande toffee, donkere koffie/espresso, ontbijtgranen Brinta?), moutbrood, marmite 
Afdronk: Lang, met chocolade omhulde koffiebonen, gebrande karamel/butterscotch. 

Daar wordt een mens vrolijk van en warm, wat lekker! Dit is Bas zijn whisky, hij is compleet met een klassiek sherryprofiel.

De neus gaf zoete alcohol en aarde, maar ook chocolade en pruimen. De smaak was zoet met rozijnen, weer chocola, gebrande caramel, maar ook peperig en kruidig. Met een druppel water verdween het zoete en kwam oud leer naar boven. De afdronk was vettig en bleef mooi hangen. Het was een stroperig genot (pannenkoekenstroop op een kaneelpannenkoek van nootjesmeel).

Iemand werd gezellig en zou hem drinken samen met de poes op schoot bij de haard. Eigenlijk een herfstwhisky. Net geen eerste in deze proeverij

Vaak zijn deze Speysiders afkomstig van Macallan, of anders Glenfarclas of Linkwood, maar het staat niet op de labels. De reden is, dat deze distilleerderijen hun naam niet willen zien op onafhankelijke bottelingen.  We weten het niet, maar we vermoedden op het eerste gezicht, dat dit een Glenfarclas was. Maar we hadden het mis: tijdens de proeverij werd ons door Toon van Hogshead- Imports verteld dat het een Linkwood betrof.

Ferg & Harris is een vrij nieuwe onafhankelijke bottelaar uit Edinburgh, Schotland. Onder de naam Young Spirits verzorgen ze vatenopslag en botteling, maar in 2022 begonnen ze ook hun eigen whisky label. Hun magazijn bevat momenteel ongeveer 500 vaten.

Het bedrijf dankt zijn naam aan de oprichters John Ferguson en Alex Harrison. Een van hun eerste bottelingen is deze 12 jarige Secret Speyside, gefinished in een PX-sherryvat. Dit is een indrukwekkende Speysider, bewaar deze 30 jaar en je hebt een klassieker!

Neus: het sherryvat geeft een frisse, lichte fruitigheid zonder te overheersen. Geroosterde amandelen, leer. 
Smaak: zoet en geroosterd. In het midden van de mond karamel, gebruinde boter, sterke Ceylon-thee en geroosterde amandelen. 
Afdronk: lang, zoet met geroosterde suiker, geroosterde amandelen, karamel. Dan bittere gebrande suiker. 

Hij viel tegen of hij was erg goed! Niet iedereen was er blij mee, men vond een zuurtje, maar ook brandde het in de keel. Een einde van de zomer whisky, na het hooien, waarbij blijkt dat er een haas is meegehooid. De whisky doet zijn best maar het gaat 'm niet worden. Tot zover de subjectiviteit van het whiskyproeven!

Zacht in de neus whisky met toffee, rozijnen en vijgen en ook duidelijk de sherry. Prikt niet. Bij iemand deed een drup water wonderen. In de smaak vond men wat lichte vanille, veel fruit, wat honing en een botertje. Maar ook lekker droppig met mentholkruisdrop.

Mooi spul! Niet geschikt bij het ontbijt, maar wel erg geschikt na een glas Motorolie van de Moersleutel. Ga zo door! Op het nippertje de strijd verloren voor de 2e plek in de proeverij.

We vertellen niks nieuws door te onthullen dat achter de naam Orkney Islands de single malt-whisky van Highland Park schuilgaat, omdat het enige alternatief (Scapa) pas sinds 2005 weer volop in productie is. En dan weet je ook dat dit een begerenswaardige botteling zal zijn.

Deze 20 jaar oude Orkney-whisky uit 2003 rijpte in een refill bourbon hogshead en werd gebotteld door de jonge, onafhankelijke bottelaar Spheric Spirits op 54,7%. Een heerlijke fruitige single malt met herkenbare turfrook van de bekende Orkney distilleerderij.

Neus: Dit vat is meer aan de fruitige kant, zoals verse vijg, wat dadels, wat melkchocolade, bloedappelsien en blauwe bessen. Zoals wij het graag hebben bij Highland Park, wordt de neus verder gekenmerkt door esters, verweven met klassieke turf. Zoals altijd elegant en gewoonweg heerlijk
Smaak:  blauwe bes, braam, lichte hint van eucalyptus, botercroissant, pistolets, blauwe kruisbes, was (vettig), witte peper en zoethout 
Afdronk: lang, een mooie mondvuller, elegant en gewoonweg heerlijk

De neus was fruitig met veen, licht abrikoos, citrus en dan weer veen, maar ook ledervet. De smaak was erg lekker met een botertje, bloemenhoning en fruitig, maar ook kokosnoot.

Iemand zei geen smaak meer te hebben en vond het niet zijn ding. Een beetje een schizofrene whisky, maar dan eigenlijk veel te lekker. Over het algemeen dé verrassing in het rijtje, maar wel het lelijke eendje. Toch een niet onverdienstelijke 4e plek in deze proeverij.

Chapter 7, gestart in 2013, is een onafhankelijke bottelaar uit Glasgow, met sinds 2022 een eigen botteling faciliteit. Zij maken geen whisky, zij ontdekken het. Ze gaan op jacht door verschillende kluizen en kelders van distilleerderijen en makelaars in heel Schotland om unieke, eenmalige whisky's te vinden. Ze kopen afzonderlijke vaten, die niet kunnen worden gereproduceerd, en dat betekent dat wat er in een Chapter 7-fles zit, altijd uniek is.

Literatuur en dan vooral die van Shakespeare inspireerde het merk. Als onafhankelijke bottelaar stellen zij de beste vaten whisky samen in hun Whisky Anthology. Met elk nieuw vat en elke editie wordt een uniek hoofdstuk aan deze bloemlezing toegevoegd. De Monoloque, Anecdote en Chronicle serie is gestart in 2020. Dit is een mooie full-bourbon Blair Athol uit de serie: ”A Whisky Anthology - Monoloque” .

Neus: vanille met behoorlijk veel fruit. Honing en hooi. Als je het eenmaal hebt geproefd, verdwijnt de neus bijna, maar als je dan in de neus blijft zoeken, krijg je een deel van de vanille terug. 
Smaak: Vanille en vers fruit en compote, wat milde citrustonen. Een beetje nootachtig en ook wat aardse smaken komen naar voren. 
Afdronk: Lekker lang met vanille, hooi, noten en vervagend fruit. 

De neus was wat vlak en apart, basilicum, een beetje aards en ook suikerbietenpulp kwam naar boven. Verder een sterke spiritgeur.

De smaak was mooi en vol. De bourbon sprak met een zoetje, suikerpinda's werden genoemd, maar ook laurier en walnoot. Er was iemand die veen bespeurde. Maar vond hem prettig om te drinken.

Helaas was de smaak en afdronk kort en miste wat elementen, hierdoor werd het een Elvis whisky: "The taste has left the building". Een vijfde plek in deze proeverij was zijn lot.

Deze mooie Miltonduff van de jonge, onafhankelijke bottelaar Uncharted Whisky uit Schotland werd in 2006 gedistilleerd. De whisky werd na 15 jaar vanuit het oorspronkelijke vat overgebracht naar twee 1st fill PX Quarter Casks, waar hij ongeveer een jaar kon rijpen, voordat deze twee vaten in 2022 opnieuw bij elkaar werden gebracht en gebotteld werden als "Let's Stay Together".

Veel van wat ze bij Uncharted Whisky doen, is het zoeken naar en kopen van veel verschillende vaten. Ze bottelen alleen vaten die uitzonderlijk zijn, maar wat doen ze met een distillaat, dat misschien niet op het beste hout is gerijpt? Het distillaat moet dan ge”re-racked” worden.

Dit betekent dat de whisky uit het vermoeide vat waarin hij zich bevindt moet worden gepompt en dat er een gloednieuw vat moet worden gekocht met veel funky frisse smaak om het distillaat te laten rijpen … En dan wachten ze tot het leven er weer inzit. Dat is de kern van deze bottelaar in een notendop, het creëren van iets opmerkelijks van iets onopvallends.

Neus: romige, zoete neus. Dan subtiel afgedekt door sterke sherry noten. Na verloop van tijd en een vleugje water, komen vruchtencompote, kaneel en kruidnagel naar voren. Een beetje melkchocolade sluipt rond de achterkant. 
Smaak: rijke zoetheid spoelt het gehemelte met lichte peper. Wanneer de dram uitgevonkt is komen gekookt fruit, melkchocolade, zachte steenvruchten en kruiden naar voren. 
Afdronk: Melkchocolade en fruit vervagen eerst en onthullen kerstcake en een vleugje noten. Zakken vol kruiden zorgen voor een lange en evenwichtige afdronk.

Een houten neus met een bloemetje, hooi, kruidig en aceton. Ook een beetje veen werd geroken. De smaak was beter dan de geur, stevig op de tong, maar niet erg bijzonder. Iemand voelde even een explosie in zijn mond en daarna zakte hij erg snel weg met een beetje boter en een uitgedroogde mond.

Afdronk: kort maar krachtig. De PX speelde erg goed verstoppertje, maar op het eind vond iemand port (sic!)

Een deelnemer had wel een heel aparte beleving van deze whisky: hij rook een string en proefde een oma-onderbroek(?). Uw verslaggever kon zich hier gelukkig geen enkele voorstelling bij maken.

De whisky eindigde in het geweld van de totale proeverij op de een na laatste plaats.

Deze Pulteney is een whisky die speciaal werd gebotteld voor een slijterij in Glasgow. Men is daar volop bezig om mooie flessen en produkten te vinden om te verkopen, vooral de produkten die ze zelf ook graag zouden kopen. Het gaat dan van whisky, via champagne, mooie wijnen, port en sherry tot craft bieren en cider. Een soort “Oud” Hekeltje eigenlijk?

Negen jaar heeft deze eigen Pulteney botteling gerijpt in een bourbonvat voordat hij werd uitgebracht in oktober 2023. Men was enthousiast over de eerste sample van deze malt, maar met een ABV ruim boven de 60% was hij wel behoorlijk ‘hot’! Dus werd er een beetje gesleuteld en daarmee kwam men uit op 55% en dat bleek het juiste ABV. 

Er zal zeker nog wat water voor nodig zijn tijdens het proeven, maar voor de bottelaar was 55% het punt waarop alle elementen in balans lijken te zijn. 

Enkele proefnotities van het personeel: "ananas in pekel"; "een sappige knaller"; "fris, intens, sappig en heerlijk. Een genot"; "het echte zoute karakter van de jonge Pulteney uit het refill vat". 
DIT is waar Michael Jackson het over had toen hij het 'The Manzanilla of the North' noemde"; "pekelappel (brineapple). Hi hi!"

Men was niet erg enthousiast. Hij rook een beetje chemisch, de neus klopte niet, of eigenlijk had ie geen neus, of toch wel, maar dan de geur van de franse kaas, koeling en vuilnisbak. De smaak gaf salmiak, venkel en drop, maar ook spiritus en muffigheid, een beetje zoals de mottenballen bij oma. Iemand proefde schoonmaak- of ontsmettingsmiddel. Een lastige whisky met veel tannines en een wrang mondgevoel.

En toen was er iemand die hem eigenlijk best lekker vond, maar onder de druk van de groep toch het tegenovergestelde zei. Hadden we het eerder niet gehad over de subjectiviteit van het whiskyproeven? Helaas voor deze slijterij uit Glasgow, deze Pulteney eindigde als laatste in deze proeverij.