Januari 2024

“Goblins Peated Islay III” – deze botteling komt van de tweede distilleerderij (Lagavulin) die je passeert als je van Port Ellen naar Ardbeg loopt. Men was van plan geweest een marsala vat in de distilleerderij te vullen, maar één van hun vaten raakte beschadigd tijdens het rangeren in het magazijn, waardoor dit beschadigde Olorosso-sherryvat spontaan gebotteld moest worden. Wat vervelend was, want dit vat zou een week later 14 jaar oud zijn geweest.

Maar geluk bij een ongeluk – zelfs op officieel slechts 13 jaar oud, is het een geweldige malt…. Deze whisky is dus een Lagavulin, immers dat is de 2e distilleerderij als je van Port Ellen naar Ardbeg loopt. Én een mooi voorbeeld van een onafhankelijke botteling van een Lagavulin, die je normaal niet zou kunnen vinden. In 1974 werden moutvloeren van Lagavulin gesloten en werd er mout van Port Ellen betrokken.

Begin 1997 werd de productie een aantal maanden stilgelegd om de productiecapaciteit op te voeren van 850.000 liter per jaar naar 1 miljoen liter per jaar. Sinds 2000 wordt het productieproces per computer gestuurd en produceert men zeven dagen in de week, vierentwintig uur per dag, waarmee er een capaciteit hebben gekregen van 2,5 miljoen liter alcohol per jaar. De 16-jarige is zeer bekend geworden door de Classic Malt series van eigenaar Diageo.

Je ziet Lagavulin nauwelijks in onafhankelijke bottelingen. Op dit moment komt er slechts eentje boven in de serie van de halve liter flesjes van “Elements of Islay” en nu dus deze van het Duitse Whisky Tales in de Goblin serie. Whisky Tales proefnotities:

Neus: Eerst vluchtige Olorosso sherry, waardoor al snel een zoute toon naar voren komt, daarna wat rook en turf. Subtiel jodium op de achtergrond. De maritieme noot wint aan dominantie en blijft duidelijk voorop lopen. Fruitige sinaasappel en honing ontwikkelen zich daarin.

Smaak/afdronk: Amandelen en kersen aangevuld met peperige, gezouten, vanille butterscotch. Opnieuw duidelijk maritiem en intens. De turf lijkt meer op houtrook en blijft op de achtergrond. In de afdronk blijft de mout lang op de tong hangen met fruitige, vochtige aarde en toont weer de sherryzoetheid en dan wat turf...

Dit is de favoriet. Met paling een perfecte whisky, gewoon een winterwhisky, goed voor koude winterdagen. Men werd er stil van. Iemand deed de geur denken aan een 15-jarige Glenfiddich Solera en daardoor begreep hij de whisky niet. Voor sommige mensen was hij de beste van de avond, gewoon een feestje. Doe maar weer een doos! Na een droom bij de Kilchoman in deze proeverij kwam de volgende uitspraak: Als ik uit mijn eerste droom ontwaak, kan ik hier mee verder dromen.

Maar niet iedereen was blij: "hij komt niet los, valt echt wel tegen. Niet mijn favoriet, ik vind m heel erg goor." Dan had deze whisky toch wel marge om op de eerste plek (na een stevig gevecht met de Kilchoman Cognac) in deze proeverij te eindigen. Na afloop kon uw recensent niet nog even checken of deze whisky inderdaad de winnaar van de avond was, de fles was leeg. En zo hoort het ook.....

Kilchoman Distillery, opgericht in 2005, is een kleine en meest westelijk gelegen distilleerderij van Islay. Kilchoman, (uitgesproken als kil-ho-man) is een boerderij-distilleerderij en de eerste die in 124 jaar op het eiland Islay is gebouwd. Kilchoman geeft iedereen de kans om alles met betrekking tot het distilleren van malt whisky te komen bekijken, van gerst tot fles.

Anthony Wills bouwde zijn distilleerderij in de leegstaande gebouwen van de Rockside Farm, een nog werkzame boerderij aan de afgelegen westkant van Islay. De wens was om zoveel mogelijk gebruik te maken van lokale ingrediënten om een echte oorspronkelijke Islay whisky te maken. Kilchoman is een van de weinige distilleerderijen die zijn eigen traditionele floor malting doen.

Na de nodige tegenwerking en tegenslag liep de eerste spirit eind 2005 uit de zeer kleine ketels. Zoals een echte Islay whisky betaamt, wordt er veel turf gebruikt bij het drogen van de gerst. Met 50 ppm turf werd Kilchoman een van de zwaarst geturfde whisky’s. Men gebruikt het eigen bronwater van de distilleerderij om de whisky te reduceren tot 46% alcohol. Dit water komt van de Octofad boerderij, gelegen aan de Rhinns van Islay.

Deze Kilchoman is een gelimiteerde oplage en bestaat uit whisky uit 32 vaten. Bij het samenvoegen van deze 32 vaten speelt elk vat afzonderlijk een belangrijke rol in de uiteindelijke vatting. Elk vat vangt zijn eigen mate van smaak, maar bij elkaar gebracht ontstaat een heerlijk rijke, kruidachtige zoete specerijen smaak. De turfrook van Kilchoman schijnt er doorheen.

We citeren ANTHONY WILLS, DE OPRICHTER VAN KILCHOMAN: “Deze gelimiteerde oplages geven ons de gelegenheid om te experimenteren met onze spirit hier bij Kilchoman. De cognacvaten geselecteerd voor deze release uit 2023, stellen ons in staat om onze fruit-gedreven, citrus stijl spirit in balans te laten komen met de eikenhouten vaten waarin Cognac gelagerd is geweest. We hebben een mooie balans gevonden door het hanteren van een minimale leeftijd van 6 jaar. Dit zorgt ervoor dat de smaken van de spirit en het vat duidelijk zijn te waarnemen maar geen van beide domineert.”

Neus: rijke appel en peer, kruidachtig vers fruit, tonen van honing en opwarmende kruiden. Turf op de achtergrond met een beetje jodium. Smaak: een langzame destillatie en de invloed van de Cognac-eik zorgt voor een boterachtige smaak. Gedroogde citroen en abrikoos gecombineerd met kaneel en nootmuskaat worden beïnvloed door geroosterd eiken en zoete turfrook.

Afdronk: lang, droog fruit en marsepein maken plaats voor gekristalliseerde gember, evenwichtige zoetheid en kruiden. Aanhoudende turfrook wordt milder, door de invloed van citrusolie uit de cognacvaten.

Ook hier ging men voor een doos. Het was de verrassing van de avond. De smaak was niet te vergelijken met een eerdere Kilchoman (die eigenlijk soms best wel hard kan zijn). Een mooi distillaat, speelser dan de eerder geproefde Ardbeg en met meerdere dimensies. In eerste instantie een beetje muffig, maar dat verdwijnt na een poosje, wanneer de whisky op temperatuur komt.

Serieus lekker, echter de turf verdwijnt of wordt afgevlakt door het zoetje van het cognacvat. Een waar feestje, fruitig, niet scherp, zacht zoetig en goed gebalanceerd. Gewoon een lekker ding om bij weg te dromen. Dit vertaalde zich naar de tweede plek in deze proeverij.

Beschermd in the Sound of Islay, dicht bij Port Askaig, de belangrijkste haven van het eiland, ligt Caol Ila, de meest moderne distilleerderij op Islay. Caol Ila is de meest gebruikte en gewilde Islay malt voor blenders. Het is een belangrijke component voor vele blends zoals Johnnie Walker.

Caol Ila is verreweg de grootste distilleerderij op Islay. Ze hebben een capaciteit van 6,5 miljoen ltr pure alcohol per jaar. In de 80-er jaren van de vorige eeuw zijn ze begonnen met de unpeated Caol Ila (Caol Ila Highland). Deze werd vooral gebruikt in de blend whisky's, maar sinds 2008 is men begonnen met het bottelen van deze Highland als 8 jarige single malt.

We hadden al gehoord van Buds & Barrels én over de bottelaar en de Caol Ila, die er aan zat te komen. We hebben er even op moeten wachten, maar eindelijk was deze Caol Ila in de Sticky Label serie van Buds & Barrels begin dit jaar 2023 verkrijgbaar in Nederland.

De Belg Tom Haseldonckx, drijvende kracht achter Buds & Barrels, bottelde het, op vatsterkte, in de Vintage War Series. Het is de moeite waard gebleken om op deze whisky te wachten. De positieve kritieken zijn niet van de lucht. Hieronder de recensie van Thijs (Words of Whisky): Gewoon een klassieke Caol Ila, altijd betrouwbaar.

Neus: Opent op gegrilde citroen met hints van Griekse yoghurt en natte kiezelstenen, maar ook groene olijven, pekel, teer en zeewier. Ook een vleugje diesel. Vakkundig uitgebalanceerd. Smaak: Sterk turf met een subtiele medicinale invloed, maritiem tintje en zwarte gebarsten peperkorrels. Iets ziltig, zachte mineralen en drop. Ook as, teer en kruidenrook. Afdronk: Lang met een snufje zout, rook en aanhoudende citrustonen.

Dit is echt lekker, een beetje muffig lekker. Bij de één overheerst de alcohol en vervliegt de smaak, bij de ander geeft een druppel water een betere smaak maar de neus verdwijnt of de geur verandert in een kliko. Ondanks het hoge alcohol percentage is ie redelijk zacht. Maar bij 1 deelnemer, die de whisky wat lang in z'n mond liet rollen, werd de whisky een scheermes.

Toch was het een echte whisky, die goed binnen te houden was, hoewel bij een andere deelnemer was de afdronk erg kort. Gezien het aantal gebottelde flessen van deze whisky hoefde men geen doos. Een derde plek in deze proeverij was zijn deel.

De Claxton's Exploration Series Islay 5 years old 2017 is een 5 jaar oude Islay single malt van een niet nader genoemde distilleerderij, gebotteld door de onafhankelijke bottelaar Claxton's in hun Exploration Series. Deze Islay is op 30 januari 2017 gedistilleerd en heeft gerijpt in een bourbonvat.

Hij werd gebotteld op 11 januari 2023 (en dus bijna 6yo) op 50% ABV, non chill filtered en zonder toegevoegde kleurstoffen, als een gelimiteerde single cask release. De locatie van de distilleerderij wordt aangegeven op het label in lengte en breedte graden. Ga je naar die plek, dan ben je bij de Ardbeg Distillery.

De Ardbeg-distilleerderij (Schots-Gaelisch: Taigh-staile na h-Àirde Bige) is een Schotse whiskydistilleerderij in het plaatsje Ardbeg aan de zuidkust van het eiland Islay in de eilandengroep Binnen-Hebriden. De distilleerderij is eigendom van Louis Vuitton Moët Hennessy en produceert zwaar geturfde Islay-whisky's.

De distilleerderij gebruikt gemoute gerst afkomstig van de moutvloeren van Port Ellen. Er zijn van deze distilleerderij flink wat standaard bottelingen ( bijv, 10yo, An Oa, Corryvreckan en Uigeadail) en komen er elk jaar speciaal voor het Feis Ile speciale bottelingen, maar van tijd tot tijd komen er ook onafhankelijke bottelingen op de markt.

Ardbeg is beschermend en wil soms hun naam niet op het label van zo’n onafhankelijke bottelaar. Maar meestal zijn deze gelimiteerde onafhankelijke bottelingen behoorlijk prijzig en kunnen erg goed concurreren met de standaard bottelingen.

Neus: een westerstorm aan de kust, ziltige turfrook. Licht gebakken/bbq (rook) worstjes.  Smaak: zoete peper, tonen van zeewier met zeezout. Krachtige Turfrook zoals er slechts 1 kan zijn. Afdronk: gerookt vlees en licht ziltig. 

Over deze Ardbeg waren natuurlijk ook de meningen weer verdeeld, maar gelukkig niet zo extreem. Er was iemand die vond het een teleurstelling en had meer verwacht. Maar de meeste meningen waren toch wel positief. Hij had een scherp en stevig randje in neus en mond, maar werd in het vervolg toch verrassend zacht en smaakvol voor een 5 jarige.

Het was toch een echte Ardbeg en redelijk goed in balans. Iemand wilde er wel 2 dozen van en in ieder geval zou de fles mee naar huis moeten. Dat kon geregeld worden, want na de proeverij was de Ardbeg op. Een niet onaardige 4e plek in deze proeverij.

De Laphroaig distilleerderij is misschien wel de meest bekende distilleerderij op Islay. Buiten de geproduceerde whisky's, die turfig en jodiumachtig zijn, heeft hun marketing daar wel voor gezorgd. Bekend is de actie waarbij je eigenaar werd van een vierkante voet met het recht op een gratis dram als je je stukje land ging bezoeken.

Velen van ons hebben zo'n vierkante voet eiland. Dit is een botteling van Morrison in de Carn Mor Strictly Limited series, de afsplitsing van Morrison & MacKay die de serie heeft voortgezet en rebranded. Bessie Williamson was de eerste vrouwelijke distillery manager van de Laphroaig distilleerderij. En zij was in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw verantwoordelijk voor een sterke groei in populariteit van Laphroaig.

Neus: vanille-kokoskoekjes, kolengas, appel, zeewier, behoorlijk zoutwaterzeewier. Smaak: medicinaal zoet, romig, mooi diep Laphroaig-karakter, enkele bijna geroosterde moutachtige tonen, zeer medicinaal met een uiteindelijk krachtige, aanhoudende rook. Afdronk: middellang met as en medicinaal

We zijn op Islay aangekomen, heerlijk en niets meer aandoen."Als de stampot zo zou smaken dan zou ik dat weggooien, dus doe maar een doos." Hier word je blij van. Ik proef sinaasappel. Dit waren de eerste positieve opmerkingen. Maar niet alles was positief. "Hij slaat je eerst op de bek en daarna is het aan". De sherry probeert m te redden, maar het lukt niet.

Je haalt de Laphroaig er niet uit, ik heb überhaupt betere Laphroaigh's geproefd. Het is een push up bh, maar als deze opengaat is er niets. En wat vind je van deze: "Een beetje plakkerig; gauw doorslikken anders zit de keel vast." Verder was het nat karton met een chemische nasmaak. Pfui, toch nog de 5e plek in dit Islay geweld.

Bunnahabhain, betekenis "Monding van de rivier" is gelegen in een prachtige omgeving met uitzicht op het eiland Jura. In tegenstelling tot zijn buren op het eiland, is Bunnahabhain whisky een light peated malt. De distilleerderij heeft de grootste pot stills op het eiland en de productie wordt meestal gebruikt voor het blenden (ondermeer de Black Bottle).

De officiële bottelingen zijn vaak een zacht subtiele Islay malt, maar eens per jaar wordt er een maand lang een stevige peated spirit gemaakt, die als Moine of Stoisha uit eindelijk gebotteld wordt. Deze botteling is zeer zacht en er is geen spoortje turf of jodium in te bekennen. Deze stijl van Bunna's worden erg gewaardeerd en zijn erg gewild.

De Bunnahabhain Canasta Fèis Ìle 2023 is een Islay single malt van de Bunnahabhain distilleerderij en een van hun 2 bottelingen speciaal voor Fèis Ìle 2023. Deze bijzondere whisky is gerijpt in vaten die gevuld zijn geweest met Canasta Cream Sherry, een rijke en medium-zoete wijn gemaakt van een mix van droge oloroso en zoete PX sherries van Williams & Humbert.

Het resultaat is een whisky die een harmonieus evenwicht van smaken heeft. Deze NAS (non age statement) release is met precisie gemaakt. Het blijft ongekleurd en unchill filtered om zijn authenticiteit te behouden en is gebotteld op een robuuste 51,2% ABV.

Tasting Notes door The Chaps at Master of Malt Neus: heel zoet ruikend, toffee, rum en rozijnen plus specerijen zoals kaneel. Smaak: zoet met gezouten karamel, mout, vanille en chocolade plus een sinaasappelschil bittertje en wat kaneel en zoete chili. Afdronk: blijft zacht en zoet en is vrij kort.

In een zaal met 'peat-heads' krijg je al gauw een gezellige tegenstelling, wanneer je een unpeated whisky gaat presenteren. Óf je vind het lekker of het is teleurstellend slecht. Zo ook hier. Hij was zeer lekker met een wybertje, ook een zoetige cognacsmaak kwam voorbij, met een volle en goede afdronk. Een beetje scherp in het begin, maar later werd ie zachter.

Iemand vond het een echte Bunna, sherry zoet en blijft lang hangen. Er was teveel alcohol, maar met een beetje water werd ie wat zachter. Echter het genot van de neus werd een teleurstelling in de mond, er was gewoon niets. Het was geen bijzondere whisky, geen lekkere nasmaak en een beetje erg kort. Kerosine en olie werd genoemd, iemand anders vond het eigenlijk uilenz**k. In deze proeverij kwam hij voor ons op een verrassende laatste plaats.